ISO 27701 — ISO 27001 стандартының кеңейтілуі, жеке ақпаратты басқаруға (Privacy Information Management System, PIMS) арналған. Ол ұйымдарға жеке деректерді қорғауға және GDPR мен Қазақстан Республикасының «Жеке деректер және оларды қорғау туралы» заң сияқты халықаралық және жергілікті реттеуші талаптарға сәйкестікті қамтамасыз етуге көмектесу үшін әзірленді. Деректер құпиялылығын бұзу ауыр құқықтық және қаржылық салдарға әкелуі мүмкін жағдайларда ISO 27701 бойынша сертификаттау жеке ақпаратты қорғау және тиімді басқаруды көздейтін компаниялар үшін қажеттілікке айналады.
ISO 27001 мен ISO 27701 арасындағы айырмашылықтар
Екі стандарт та ақпараттық қауіпсіздікке қатысты болса да, олардың бағыт-бағдары әртүрлі:
- ISO 27001 — ақпараттық қауіпсіздікті басқару жүйесіне (СҚБЖ) қойылатын талаптарды анықтайтын стандарт. Ол ақпараттың құпиялылығы, бүтіндігі және қолжетімділігін қамтамасыз етуге бағытталған, ақпарат түріне қарамастан.
- ISO 27701 — ISO 27001 стандартын кеңейте отырып, жеке ақпаратты (PII) басқаруға арналған. Бұл стандарт жеке тұлғалардың деректерін қорғау мен өңдеуге қатысты қосымша талаптар мен нұсқауларды қамтиды, оның ішінде құпиялылық аспектілері бар.
ISO 27701-ді енгізу тек бұрыннан бар ISO 27001 жүйесі негізінде жүзеге асады, бұл компанияның жалпы ақпараттық қауіпсіздік жүйесіне жеке деректерді басқаруды интеграциялауға мүмкіндік береді.
ISO 27701 қалай GDPR және басқа реттеушілер талаптарына сәйкестікті қамтамасыз етеді
Соңғы жылдары, соның ішінде Қазақстанда да, жеке деректерді қорғау талаптары күшейтілуде. Еуропадағы GDPR сияқты реттеушілер компаниялардан жеке деректерді жинау, өңдеу және сақтау бойынша жоғары деңгейдегі ашықтықты талап етеді. Осы талаптарды орындамау айтарлықтай айыппұлдарға және бедел жоғалтуына әкелуі мүмкін.
ISO 27701 компанияларға мынадай жолдармен көмектеседі:
- Деректерді өңдеудің ашықтығы: Стандарт жеке тұлғаларға қандай деректер жиналып жатқанын, олар қалай қолданылып жатқанын және қайда сақталатынын нақты хабарлауды міндеттейді.
- Тәуекелдерді басқару: ISO 27701 жеке деректерді өңдеу тәуекелдерін бағалауды және оларды азайту шараларын енгізуді талап етеді.
- Деректер иелерінің құқықтары: Стандарт жеке тұлғалардың деректеріне қолжетімділік, түзету және жою сияқты құқықтарын қамтамасыз ету үдерістерін реттейді.
- Құжаттама және есеп беру: ISO 27701 енгізу жеке деректерді өңдеудің барлық үдерістерін мұқият құжаттауды талап етеді, бұл реттеуші талаптарды орындауды және есеп дайындауды жеңілдетеді.
Осылайша, ISO 27701 бойынша сертификаттау Қазақстан мен басқа елдердегі компанияларға реттеушілер талаптарын бұзудан туындайтын айыппұлдар мен құқықтық тәуекелдерді болдырмауға көмектеседі.
ISO 27701 енгізу: негізгі қадамдар және бизнестің артықшылықтары
ISO 27701 енгізу процесі күрделі көрінуі мүмкін, бірақ оның құрылымдық тәсілі жеке ақпаратты басқаруды сәтті жүзеге асыруға көмектеседі. Негізгі қадамдар мыналарды қамтиды:
- Ағымдағы процестерді талдау: Қолданыстағы ақпараттық қауіпсіздік басқару жүйесін (ISO 27001) бағалап, ISO 27701 талаптарына сәйкестікті қамтамасыз ету үшін бейімдеуді қажет ететін аймақтарды анықтау.
- Жауапкершілікті анықтау: Жеке ақпаратты басқаруға жауапты тұлғаларды, оның ішінде процесс иелері мен деректерді бақылаушыларды тағайындау.
- Тәуекелдерді анықтау және бағалау: Жеке деректерді өңдеу тәуекелдерін талдап, оларды азайту шараларын әзірлеу.
- Құпиялық саясатын әзірлеу және енгізу: Жеке деректерді өңдеуді реттейтін құпиялық саясаты мен процедураларын жасау немесе бейімдеу.
- Қызметкерлерді оқыту және хабардарлықты арттыру: ISO 27701 талаптары және жеке ақпаратты басқару дағдылары бойынша қызметкерлерге арналған тренингтер өткізу.
- Ішкі аудит және түзету шаралары: Ресми сертификаттау алдындағы сәйкессіздіктерді анықтап, оларды жою үшін тұрақты ішкі тексерістер жүргізу.
ISO 27701 енгізудің бизнестегі артықшылықтары:
- Клиенттердің сенімін арттыру: ISO 27701 сертификаты компанияның деректерді қорғауға және халықаралық стандарттарды сақтауға байыпты қарайтынын клиенттер мен серіктестерге көрсетеді.
- Тәуекелдердің азаюы: PIMS енгізу деректердің ағу қаупін және онымен байланысты санкцияларды айтарлықтай төмендетеді.
- Бәсекелік артықшылық: ISO 27701 сертификатына ие компаниялар Қазақстанда және халықаралық деңгейде қорғанысқа мән беретін клиенттер мен серіктестерді тарта алу мүмкіндігін арттырады.
- Процестерді жақсарту: Ақпаратты басқару стандарттары ішкі процестерді оңтайландырып, компания жұмысының тиімділігін арттырады.
Цифрлық экономиканың қарқынды өсу жағдайында Қазақстанда осы стандарттар бойынша сертификаттау — ұзақ мерзімді табыс пен тұрақты дамуға ұмтылатын әрбір бизнес үшін қажетті қадам.